In de tegenwoordige tijd enkelvoud is alléén deze vraag van belang: moet ik een t aan de stam toevoegen, of niet? Die vraag kun je alleen beantwoorden door op zoek te gaan naar het onderwerp van de zin. Nu een werkwoord waarvan de stam eindigt op een - d , zoals worden.
Zoek de stam van het werkwoord: bijvoorbeeld word- of gebeur- Check bij een controlewoord (een werkwoord waarbij je het kunt horen): ik loop, jij loopt, hij loopt, loop jij? Twijfel je tussen ‘hij word’ en ‘hij wordt ’? Een vergelijkbare vorm van ‘smurfen’ invullen, maakt het meteen duidelijk. Schrijf ik d , t of dt aan het eind van een woord? Dat is hèt grote spellingprobleem in het Nederlands, vooral bij werkwoorden. In dit filmpje wordt kort uitgelegd hoe het nu.
De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen. Er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. In dat geval wordt je hulp geboden door de buren, zoals In dat geval wordt jou hulp geboden door de buren. Er is een eenvoudig trucje om te achterhalen of u - d of -dt moet schrijven: vergelijk met een werkwoord waarvan de stam niet op een - d eindigt – bijvoorbeeld blijven – en spel het op dezelfde manier.
Of het word of wordt is, hangt af van de andere woorden in de zin. Staat er ik word of word ik ? Ik word naar school gebracht. Heel veel kinderen worstelen met de vraag: wanneer schrijf ik aan het eind van een werkwoord waarvan de ik -vorm eindigt op een d nu een d en wanneer dt ? Niets om je voor te schamen!
Deze vraag gaat altijd over het werkwoord dat de persoonsvorm is, over een enkelvoudig onderwerp en over de tegenwoordig tijd. Ik had altijd( ik heb mijn middelbare school niet afgemaakt) problemen met de d , of de dt. Toen dacht ik kort geleden: en nou ben ik het zat.
Meer over ’t kofschip kun je hier lezen. Dat is met een d , dus dan is de voltooide tijd ook met een d. Eindigt de stam niet op een letter uit `t kofschip? Een dt -fout is de ergste fout die je kunt maken, vinden veel mensen. Je kunt als truc altijd het werkwoord vervangen door loop of zwem en dan hoor de je ‘t’ vanzelf wel.
Dit gaat zonder uitzondering goed. Word hij morgen opgehaald is dus fout geschreven, Het moet zijn: wordt hij morgen opgehaald? Correct is: wordt vervolgd. Ik ben geslaagt is ook fout. Wordt vervolgd is een onvolledige zin, ook wel ellips genoem die vaak aan het eind van een aflevering van een reeks te vinden is.
Het onderwerp is weggelaten om de zin zo beknopt mogelijk te houden. Behalve voor het vertalen van woorden, kun je bij ons ook terecht voor synoniemen, puzzelwoorden, rijmwoorden, werkwoordvervoegingen en dialecten. Zie stam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Om als taalgebruiker -t, - d of -dt op de juiste plaats te schrijven, is weten wat het taalkundige begrip stam inhoudt, wellicht de kortste probleemoplossingsweg – in ieder geval die met de kleinste kans op fouten. Het punt van de gebiedende wijs is juist dat er geen onderwerp in de zin staat. Zodra er een onderwerp in de zin staat, is het geen gebiedende wijs meer, maar gewoon een dringende zin ;) Bij ‘Komt allen tesamen’ is allen het onderwerp, en is het dus geen gebiedende wijs.
Het is toch fantastisch als je de Nederlandse taal goed kunt spreken en schrijven. Wat mij opvalt is dat er op scholen lastig wordt uitgelegd over d , t en dt. De volgorde van onderwerp en persoonsvorm maakt bij de ik -vorm niet uit. Net zoals het ik neem en neem ik is, en ik loop en loop ik , is het ik word en word ik , ik vind en vind ik , en ik houd en houd ik. Vanmorgen ben ik een vacature tegengekomen waar u als contactpersoon onder vermeldt staat.
En nu ik toch aan het typen ben, ik ben er ook niet helemaal zeker van dat het woordje voorbereidt met dt is (lijkt mij ook niet eigenlijk). Simpelste om te gebruiken is de kofschip bij voltooid deelwoord en als het een woord in het heden is is het gewoon met een T Bijvoorbeeld: Gisteren heb ik een pakket bezorg (g is geen letter van het kofschip dus) d. En ja dan als je het als een bijvoeglijk naamwoord gaat gebruiken is het gewoon een simpele E erachter.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.